Bas van Waard - Educatiebinnendeschool

Educatie binnen school


 

(Voor het laatst bijgewerkt op 4 oktober  2023.)

De Open Schoolgemeenschap Bijlmer
In het jaar 2001 ben ik begonnen met het geven van muzieklessen in de onderbouw van de OSB, middelbaar onderwijs. Later gaf ik ook les aan de ‘Kunstklas’, op VMBO-niveau en nam examens muziek af. Ik maakte CD’s met de kinderen, gaf concerten met ze en won prijzen met ze. Ik was twee jaar co-mentor van een onderbouwklas. Ik heb altijd en overal zelf mijn lesmateriaal geschreven. Hier dus ook. Op de OSB zitten witte en donkere kinderen. De klassen zijn heterogeen samengesteld : In leer jaar één en twee zitten alle niveaus bij elkaar, van VMBO-B tot Atheneum/Gymnasium. Dus wordt er gedifferentieerd lesgegeven. Ik heb zeer veel in de kinderen en mezelf en mijn omgeving geïnvesteerd om een goede docent te worden op deze school. Pas na twee en een half jaar ongeveer had ik het idee dat ik de goede toon te pakken had. Dan is lesgeven een groot feest. Ik ken de cijfers niet maar ik vind dat er veel kinderen zijn met gedragsstoornissen, veroorzaakt door allerlei zaken variërend van ADHD tot een een aan cocaïne verslaafde moeder of vader. Dat maakt het lesgeven in deze sector zwaar. Wat overheerst is de prettige verbazing over de flexibiliteit van de jeugd : Veranderen van een onmogelijk rotjong tot een open communicerende, leergierige prachtkerel. Ik denk dat het wel goed komt met de wereld, want ‘de jeugd van tegenwoordig’ is sterk en slim en wil héél wat ... !

Muziekles geven in het basisonderwijs
Ik houd van kinderen. Kinderen verrassen, verbazen en ontroeren me ieder keer weer opnieuw. In october 2005 ben ik begonnen, met De Hint als werkgever, als docent Algemene Muzikale Vorming op een aantal basisscholen in de regio Uithoorn. Met kinderen werken is altijd leuk. Kinderen willen spelen en plezier hebben. Ze zien vaak snel de essentie van de dingen en hebben weinig materiaal nodig om enthousiast aan de slag te gaan. Aan het eind van mijn tijd als leraar aan de Open Schoolgemeenschap Bijlmer had ik even geen zin meer om met adolescenten te werken. Ik kan me niet voorstellen dat ik dat ooit met de kinderen van de basisscholen zal hebben. Soms geef ik zeven blokken achter elkaar les. Na afloop ben ik lichamelijk wel wat moe (ik sta de hele tijd) maar het hoofd is fris en opgeladen. Ook hier werk ik zonder lesboek. Ik bedenk alles zelf op haal ideeën uit mijn archief. Ik probeer zo gevarieerd mogelijk les te geven, inhoudelijk en qua presentatie. Ik ga vermoedelijk ook muziekles geven op een school in de buurt waar ik woon. Een eigen initiatief. Ik beschrijf nu kort de scholen waar ik lesgeef of  waar ik een project deed.
1.  De Springschans
Een grote, katholieke basisschool in Uithoorn. Met 95 % blanke, autochtone leerlingen, zou ik zeggen. Veel docenten, veel kinderen, veel bedrijvigheid. Het duurde enige tijd eer ik mijn draai hier vond. In mijn beleving ligt er een sterk accent in deze school op hard werken en leren. Iets waar ik me in kan vinden. Het plezier komt immers toch wel vanzelf ... Ik geef les aan de groepen drie t/m acht verspreid over het jaar. Ik ben hier één dag en geef dan zeven blokken les.
2.  De Tweemaster
Een interconfessionele basisschool, ook in Uithoorn. Culturen van over de hele wereld zijn hier te vinden. Een prettige sfeer. Sommige kinderen zijn erg druk en vragen veel aandacht, geduld en tijd. De Tweemaster heeft een goed en gedegen docententeam. De school ligt sfeervol in het groen, tussen een aantal flatgebouwen. Ik geef hier, verspreid over het jaar, les aan alle groepen. Op basis van twee blokken per week.
3.  Het Startnest. 
Een Jenaplan-school, eveneens in Uithoorn. Ik geef één middag in de week les. En het hele jaar door dezelfde kinderen : Vier blokken van de gecombineerde groepen drie, vier en vijf. De sfeer in deze school is veel ‘losser’. De kinderen zijn er vrijer en kunnen deze vrijheid aan, zonder overdreven baldadig te worden. Tijdens de lessen hier moet ik me iets meer laten gelden. De kinderen zijn zéér aanwezig. Als ik hier lesgeef denk ik altijd terug aan mijn schooljaren op de Vrije School in Amsterdam. Het was een warm nest, het was geborgen, het was artistiek en spiritueel.
4.  De Koningin Julianaschool.
 Een school met de Bijbel in het dorpje Wilnis ten zuiden van Uithoorn/Mijdrecht. Ingetogen sfeer. Devoot. Ik gaf er zeven keer les aan groep vijf en groep zes. Groep zes was ‘om door een ringetje te halen’, zo enthousiast en creatief. In groep vijf zaten een paar jongens waarvan ik vermoed dat ze ‘niet vrij waren van ADHD ...’ (ofschoon me dat door de docenten nooit is medegedeeld.) Dat maakte deze lessen zeer bewerkelijk. Ik was overwegend bezig de orde in de klas te handhaven. Dat gebeurt soms en het is zeer leerzaam : Onder zware omstandigheden leer je jezelf goed kennen en als je het hoofd koel houdt kom je er sterker uit.
5.  De Poldertrots.
In het dorpje Waverveen. Een dependance van de school in Wilnis. Middenin het weiland met de schapen als toeschouwers voor het raam. Geweldig ! Ik gaf er net als op de Koningin Julianaschool zeven weken lang twee blokken per keer les. Hier aan de gecombineerde groepen drie, vier en vijf. En idem de groepen zes, zeven en acht. Kleine school, mooie locatie, prettige sfeer, fantastische kinderen. Kinderen zijn altijd fantastisch.
6.  De Linnaeusschool
In de 3e Oosterparkstraat, waarin ik ook woon. Basisschool.  Ik wilde lesgeven op een school bij mij in de buurt dus heb ik de telefoon gepakt. Ik heb een liedjesbundel voor ze geschreven, Zeven Zwarte Zwanen.

 

Materiaal.  Een kleine opsomming van enige lesstof om een idee te geven wat ik met de kinderen doe :

a. Het schrijven, repeteren en uitvoeren van een rap.
b. Tekenen op vier verschillende soorten muziek.(CD’s  of cello)
c. Dansen/bewegen op vier veschillende soorten muziek. (Cello of keyboard)
d. Speelvaardigheden aanleren op het klokkenspel.
e. Ritmische vaardigheden en het samenspelen ontwikkelen op klein slagwerk.
f. Diverse liedjes zingen van vroeger en heden, met behulp van de gitaar.
g. Allerlei muziek- & geluidsspelletjes.

En nog véél meer !

Per 1 augustus 2008 heb ik mijn banen als muziekleraar in het basis- en middelbaar onderwijs opgezegd. Als celloleraar blijf ik verbonden aan Muziekschool De Hint te Uithoorn.

7. Santpoort-Noord en de Jan Campertschool. In voormalig spoorstation Santpoort-Noord heb ik ensemblelessen gegeven (jan. - juli 09) en ben ik begonnen, één dag in de week, als muziekleraar op de Jan Campert basisschool  te Driehuis. Amv-lessen en een schoolorkestje. Vanaf augustus 09 ga ik er met alle kinderen, in twee groepen, twee musicals schrijven en ensembleles geven. De Jan Campertschool is een tamelijk kleine school. Intiem, vertrouwd. Een veilige en prettige omgeving voor kinderen. Per 1 juli 2011 stop ik hier als AMV-docent. Wellicht doe ik er nog één musical-productie.

8. Het Thamen-college te Uithoorn. VMBO. Hier heb ik één jaar lesgegeven. Eén dag in de week.  (Ik geloof van 2008 - 09.) Leuke school. Lieve kinderen.

9. Het Globe-college te Utrecht. Hier doe ik in het seizoen 2009 - 2010 een tweetal projecten met twee klassen. VMBO. Alle hands aan dek voor mij, maar wel dankbaar. Lastige doch lieve kinderen. Leuke juf ...

10. Basisschool 'De Werf' te Huizen. Hier wordt Leonardo-onderwijs gegeven. Aan hoogbegaafde kinderen. Dat betekent veel voorbereiding van de lessen. Ik richt me op het geven van creatieve uitdagingen van de kinderen.(Sept.  13)

(September 14:)

Geen AMV meer op de Werf. Allerlei veranderingen en complicaties in het onderwijs te Huizen. Ik blijf er wel mijn kindermusicals instuderen en uitvoeren.

(Augustus 15:)

Omdat in snel tempo xl muziekscholen in den lande opgeheven worden of zijn (ook die van Uithoorn waar ik les gaf) heb ik al mijn leerlingen in eigen beheer genomen en ga door met wat ik al deed. Wellicht op meerdere locaties, wat niet praktisch is. Ik geloof dat ik in de loop van de vele jaren wel een goede pedagoog ben geworden: Ik weet wat ik doe, ken mijn sterke en minder sterke kanten en mijn leerlingen gaan stap voor stap vooruit en ik geloof wel dat ze blij met mij zijn als leraar, al vraag ik dat niet elke week aan ze. Tja, waar geef ik verder les in? Ik studeer met xl verschillende kinderen op xl locaties mijn musicals in - van A tot Z. Maar ik zie dat niet als lesgeven. Ofschoon het zich wel allemaal BINNEN de schoolmuren afspeelt.  

(April 16:)

De Schoolcultuur - die is in elke (basis)school weer anders. Het is leuk om steeds maar weer in andere scholen te komen en te ervaren hoe men werkt met elkaar, wat de sfeer is, hoe er op mij gereageerd wordt en om te zien hoe de kinderen 'groeien' tijdens de veertien à vijftien weken die een musical-project in beslag neemt. Maar het is ook wat vermoeiend om steeds maar weer naar de participerende scholen toe te gaan. Een basisschool is toch een redelijk gesloten gemeenschap: Het team, de directie, de leerkrachten en het ondersteunende personeel moet zichzelf beschermen tegen een buitenwereld en een overheid die het niet altijd goed voor heeft met de school. En vaak is dat (irritante) onwetendheid. Maar alle begrip voor de school: Hier krijgen de kinderen les in allerlei vakken en worden in zekere zin 'opgeleid' tot 'wereldburgers'. Dat is een mooie maar zware taak voor degenen die dat doen. Maar wie zichzelf serieus neemt, beschermt zichzelf. Dus probeer ik perfect, foutloos werk af te leveren. Ik weet niet of me dat lukt, ik doe mijn best. Maar ook op mij zit een houdbaarheidsdatum - De ene keer ben ik leuk en welkom, maar een volgende keer ziet men liever iets of iemand anders iets leuks en wat leerzaam is met de kinderen ondernemen...

Januari 2017:  In navolging hierop nog het volgende: in elk bedrijf is er, als het goed is, een zekere mate van 'prestatie gerichtheid', men moet met elkaar over de streep komen, op de één of ander niveau iets bereiken. Door alles wat er de laatste maanden en jaren in Nederland en ver daarbuiten gebeurd is, is 'men' gaan inzien dat vormende jaren in het basisonderwijs zeer belangrijk zijn. Door allerlei idiote en in een sfeer van financiële paniek genomen besluiten, worden de groepen steeds groter, ontbreekt het aan vakkundig en geschoold personeel en moet men het maar met elkaar zien op te lossen, met in de verte een bureaucratische overheid zonder visie op onderwijs maar wel met een heleboel richtlijnen voor de scholen hoe het, vanuit Den Haag gezien, beter kan... Ik heb diep, diep respect voor alle mensen die (in Nederland) in het basisonderwijs op enige wijze aan het werk zijn. 

En ik ga hier verder geen lijstjes maken met een opsomming van alle scholen waar ik werkzaam ben, of ben geweest maar bepwerk me tot een drietal scholen die ik noem, omdat ik de sfeer er zo geweldig vond:

- De Burgemeester Amersfoordt School te Badhoevedorp. (Leonardo onderwijs - h b kinderen.) Hier deed ik twee musical-projecten onder schooltijd

- De Zuidwester te Haarlem - mijn oude basisschool. (1967 - 70) Hier deed ik maar liefst zeven musical-projecten, na schooltijd.

- De Kameleon in Julianadorp (Leonardo onderwijs - h b kinderen.) Omdat ik mijn musicals ook gecomprimeerd tot een les van één uur heb bewerkt en dit doorgaans in goede aarde valt: Vier uur achter elkaar. Geweldige kinderen in het mooie en ruige uiterste noord-westen van Noord-Holland.

(Oktober 2018:)

Ik weet niet op ik middels mijn musical-projecten muziekles geef aan kinderen: ik denk het niet. Ik geef al jaren allerlei muziekworkshops aan allerlei kinderen, op allerlei scholen, op allerlei plekken in Nederland. Het verveelt nooit: blije, enthousiaste en tevreden kinderen.

(26 januari 2021:)

Als ik een secure lijst van alle basischolen zou willen aanleggen van álle basisscholen waar ik de afgelopen twee en een half jaar gewerkt heb ben ik wel even bezig. Daarom een paar scholen waar het erg leuk én goed was, volgens de kinderen en hun meesters en juffen:

- De muziekschool van Beverwijk - lessen aan kindderen met gedragsproblematiek.

- XL musical-projecten op basisscholen in A'dam-West (rondom Revaleiland.)

- Drie basisscholen in Abcoude - kindermusicals groepen 4. t/m 7.

- ...waarschijnlijk doe ik nu kinderen tekort door hier niet méér te vermelden. Sorry.